System edukacji w Japonii

Na całym świecie systemy edukacji w pewnych aspektach różnią się od siebie. Możliwe, że zarys etapów nauki wygląda podobnie, lecz cały proces prawdopodobnie przybiera inny obrót. Przykładem na ten fenomen jest system jaki panuje w Japonii. Niektóre normy z tego kraju mogłyby zadziwić niejedną osobę w Polsce.

Zapraszam do krótkiej lektury z pigułkowymi informacjami na temat edukacji w Japonii.

 .

Ile trwa szkoła?

Nadchodzący rok szkolny zwiastuje festiwal sakury, który odbywa się na wiosnę gdy kwiat wiśni jest w pełnej okazałości. W kwietniu dzieci wracają do szkoły i uczęszczają na zajęcia aż do marca przyszłego roku. W Japonii panuje system edukacji 6-3-3-4, co oznacza, że dzieci rozpoczynają naukę od szkoły podstawowej, która trwa sześć lat. Następnie udają się do trzyletniego gimnazjum, a później do liceum, które również trwa trzy lata. Ostatecznym etapem edukacji jest szkoła wyższa, gdzie nauka trwa około cztery lat.

Ile wolnego?

Rok szkolny trwa trzy semestry. W tym w lato dzieci mają sześć tygodni wakacji, a w zimę przerwa trwa dwa tygodnie. Zarówno w podczas pierwszej, jak i drugiej przerwy dzieci mają zadane sporo pracy domowej. Ponadto przeciętnie dzieci spędzają w szkole aż sześć dni w tygodniu, co jednocześnie jest jednym z najdłuższych systemów na świecie.

Obowiązek szkolnictwa

Japończycy rozpoczynają edukację w wieku sześciu lat. Następnie uczniowie po ukończeniu dziewięciu lat edukacji mogą zdecydować, czy chcą kontynuować naukę i udać się do szkoły średniej czy pracować. Jednak mimo że edukacja obowiązuje tylko do szkoły gimnazjalnej, praktycznie więcej niż 90% młodych ludzi wybiera dalsze kształcenie się. W większych miastach właściwie 100% młodzieży idzie do szkoły średniej. 

Ubiór do szkoły

W Polsce idea mundurków nie przyjęła się tak jak było to planowane. Natomiast w Japonii w każdej szkole dzieci mają obowiązek nosić wyznaczony strój - seifuku. Mundurki to norma dla każdego ucznia, a placówki edukacyjne mają własne wzory koszulek, co wstępnie identyfikuje młodych ludzi zaznaczając do jakiej szkoły uczęszczają. Dodatkowo uczniowie są przystosowani do zmiany obuwia za każdym razem jak wchodzą do szkoły. We wszystkich szkołach można zauważyć specjalne szafeczki na zmienne obuwie. Dzieci zmieniają je niezależnie od pory roku.

Obowiązki w szkole

Nieważne w jakiej szkole zajęcia uczniów odbywają się zawsze w jednej i tej samej klasie. To nauczyciele poruszają się z klasy do klasy co przerwę, by dotrzeć na odpowiednią lekcję. Wyjątkami są zajęcia z w-f i praktyczne. Do obowiązków uczniów należy dbanie o czystość, lecz nie tylko okolic ławki a całej sali tzw. Soji. W Japońskich szkołach nie zatrudnia się woźnych, to uczniowie zostają po lekcjach i muszą sprzątać sale, korytarze oraz pracownie. Poza tym obowiązkiem dyżurnych jest wypełnianie dziennika. Innym zajęciem, którym zajmują się uczniowie to np. dbanie o kwiatki zarówno w klasie, jak i sadzenie ich na podwórku szkolnym.

Uczniowie są przyzwyczajeni do apelów czy przeznaczania około 10min na sprawy organizacyjne przed lekcją. Począwszy od szkoły podstawowej do liceum. Różnica jest taka, że w późniejszym etapie edukacji to uczniowie sami zajmują się organizacją klasy, a wyznaczani są do tego przewodniczący klasy.  

Posiłki

W szkołach nie ma wyznaczonych miejsc na posiłek, uczniowie jedzą w klasach podczas przerwy. Nie ma czegoś takiego jak stołówka czy kafeteria, poza uczelniami i szkołami wyższymi. Najpopularniejsze co dzieci przynoszą do szkoły jest tzw. bento, czyli posiłek zapakowany w tradycyjny japoński sposób.  Oczywiście w budynkach szkoły znajdują się sklepiki, gdzie uczniowie mogą zakupić sobie jedzenie m.in bułeczki z różnym nadzieniem.

Czego i jak się uczą?

Poza podstawowymi przedmiotami jakie są nauczane w szkołach na całym świecie tj. matematyka, język obcy, zajęcia sportowe czy nauki ścisłe. Japońskie zajęcia wyróżniają się tym, że w podstawie programowej można znaleźć przedmioty praktyczne jak zajęcia z gotowania czy krawiectwa. Prowadzenie lekcji w Japonii opiera się głownie na wykładaniu - nauczyciel mów, uczeń słucha i notuje. Ponadto systemy edukacje w krajach azjatyckich należą do bardzo wymagających, ponieważ dzieci spędzają prawie cały dzień w szkole, a później jeszcze wykonują zadanie domowe. 

Presja nauki

W Japonii jest ogromna presja nauki, dzieci muszą się bardzo intensywnie, aby uzyskać jak najlepsze wyniki i sprostać wymaganiom zarówno rodziców, jak i szkolnego rankingu. W krajach azjatyckich uczniowie skupiają się nie na samej wiedzy, ale na punktach i statystykach. Niestety nacisk wywierany na uczniów ma też swoje przykre negatywne strony. Przez ciągła presję ze strony rodziców dzieci w Japonii często cierpią, zamykają się w sobie czy mają depresję. W poważniejszym stadium dzieci popełniają samobójstwa. Dodatkowo uczniowie mogą doświadczać złośliwych zachowań ze strony rówieśników, gdyż z powodu lepszych ocen uczniowie mogą być nękani.

Ze względu na poważne podejście do nauki, w japońskiej szkole istnieje pojęcie dyscypliny. Podczas zajęć dzieci reagują na uwagi nauczyciela i przystosowują się do norm. Co więcej, w Japonii jest bardzo niska liczba spóźnień na lekcje. Podczas gdy średnia krajowa zagranicą wynosi ponad 30% w kraju wiśni nie przekracza ona 10%.

Dodatkowe zajęcia

W każdej szkole po lekcjach działają kluby zainteresowań. W podstawówce dzieci spotykają się dwa razy w tygodniu, podczas gdy w wyższych szkołach zajęcia odbywają się codziennie po soji i trwają około 2h. Kluby dzielą się na dwa rodzaje: sportowe i kulturowe. Spotykania po lekcyjne to sposób na socjalizowanie się z rówieśnikami poprzez swoje zainteresowania. Uczniowie często bardzo przywiązują się do grupy i rzadko chcą przechodzić do innego klubu.

Więcej nauki w Cram School

Nauka i wybór szkoły są dla Japończyków bardzo ważne, ponieważ często zdarza się tak, że potencjalny pracodawca bardziej skupia się gdzie aplikant się uczył, a nie jakie posiada umiejętności. W tym celu rodzice wysyłają swoje dzieci to tzw. Cram Schools, by zwiekszyć szansę na przyjęcie do upragnionej szkoły. Cram Schools to prywatne szkoły oferujące dodatkowe, wspomagające nauki pod egzaminy wstępne do dobrych placówek edukacyjnych. Często te szkoły mają specjalne oferty przygotowawcze do konkretnych szkół. Około 60% młodzieży szkolnej uczęszcza do Cram school. Co więcej, uczniowie z tych szkół są bardziej zadowoleni z prowadzonych tam zajęć, ponieważ nauczyciele na ogół przykładają się do swojej pracy. Lekcje są prowadzone w ciekawszy sposób, a atmosfera sprzyja nauce bardziej niż wykładowy sposób w państwowych szkołach. Cram Schools są drogie, lecz rodzice chcą mieć pewność, że dzieci będą miały szansę kształcić się w najlepszym miejscu.

Alternatywa liceum

Poza liceum w Japonii istnieje również szkoła zwana Kosen, która mogłaby być odpowiednikiem naszego technikum. W tego typu szkole młodzież uczy się 5 lat, jest to program skierowany do tych, którzy chcą edukować się w konkretnych kierunkach m.in. przemysł, handel, inżynieria lub biochemia czy elektronika. 

Po nauce w takiej szkole uczniowie mogą dalej kształcić się normalnie na studiach 4-letnich bądź 2-letnich. Aczkolwiek zdarzą się też tak, że Kosen daje absolwentowi dyplom z porównywalnymi umiejętnościami jeżeli uczęszczał na odpowiedni rozszerzony program.

 Źródło:
https://www.tokyo-icc.jp/guide_eng/educ/01.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_Japan
https://web.archive.org/web/20080102112620/http://www.mext.go.jp/english/statist/05101901/005.pdf
Materiał, który przygotowałam pod audycje w radiu wakai.pl
Obraz:
https://tokiotours.wordpress.com/2013/07/14/juku-the-hard-life-of-japanese-school-children-that-are-forced-to-attend-cramming-schools/
http://thecleanestimage.com/student-cleaning
http://web-japan.org/kidsweb/cool/12-06/index.html
http://web-japan.org/kidsweb/cool/13-02/images/bento10.jpg
http://www.seiritsu-int.com/contents/2007/10/bunkasai_aka_the_school_fair.html
https://i.pinimg.com/originals/a4/ec/43/a4ec438ecda510c5b93b4efb31ae4d04.jpg